بررسی مسائل شرعی

بسم الله الرحمن الرحیم

احیانا در ضمن عقد نکاح چیزی بر عهده پدر شرط می شود ؟

جواب  : چیزی بر عهده او نیست .

در ضمن عقد نکاح گاهی پدر قبول میکند که چیزی به عروس یا خانواده عروس بدهد ؛ حال سوال این است که ایا بر پدر لازم است طبق شرط خود عمل  کند یا واجب نیست .

 اگر پدر شرط پرداخت مهریه دختر را بکند

(مسألة 166): إطلاق عقد النكاح يقتضي ثبوت المهر في ذمة الزوج.و يمكن أن يتحمله عنه غيره بأن يشترط ذلك في العقد.[1]

اگر پدر داماد یا فرد دیگری بعد از عقد و استقرار مهریه به عهده شوهر ضمانت کند که  دین شوهر را بدهد ظاهرا مثل بقیه موارد ضمان شرعی و یا عرفی  بر عهده پدر است و باید بپردازد  و یا طلبکار را راضی کند که از حق خود صرف نظر کند .

اما اگر پدر داماد در حین عقد مهریه را  معین و قبول کند  همانطور که در برخی شهرها متداول است که پدر داماد مقداری از اموال غیر منقول خود را به عنوان مهریه قرار میدهد.

آقای فاضل : سؤال 1491: آيا پدر داماد مى‌تواند مهريۀ عروس خود را مستقيما به عهده بگيرد و بپردازد؟ يا بايد مهريه را به پسر خود ببخشد و پسر خودش مهريه را بدهد؟

جواب: هر دو طريق جايز است.[2]

آقای مکارم : اگر موقع خواندن صيغه عقد بر ذمّه گرفته موظّف است بپردازد، و بازگشت جايز نيست.[3]

ظاهرا مشهور آقایان قبول کنند که این هم صحیح است ودر این فرض بر پدر داماد لازم است که مهریه را بدهد  و حتی اگر قبل از اداء آن فوت کند جزء دیون او محسوب می شود .

اما در مواردی  پدر داماد  نه به عنوان مهریه  بلکه به عناوین دیگری مثل شیر بها  تعهد کند  که مقداری  مال به عروس یا  خانواده او بدهد .

 ظاهرا در این فرض هم  بر پدر داماد  واجب است  که به شرطی که قبول کرده است وفا کند  و نمی توان این گونه امور را شرط ابتدایی غیر لازم الوفاء دانست  هر چند اگر عمل نکرد تنها گناه کرده است و موجب حکم وضعی ضمان نمی شود.

محمد عطایی 00/2/16

نتایج

اگر پدر داماد هنگام عقد نسبت به اصل مهریه و یا به عنوان شرط قبول کرد که چیزی به عروس یا خانواده او بدهد  باید بپردازد.

[1] . منهاج الصالحين (للسيد محمد سعيد)؛ ج‌3، ص: 45

[2] . جامع المسائل (فارسى - فاضل)؛ ج‌1، ص: 393

[3] . احكام بانوان (مكارم)، ص: 168‌