بسم الله الرحمن الرحیم
شخصی اگر ایستاده نماز بخواند نمی تواند ادرارش را کنترل کند ولی نشسته می تواند آیا باید بایستد یا بنشیند ؟
جواب : نشسته بخواند .
به مساله تصریح نشده است ولی در عروه مساله ای وجود دارد و برای این بحث مفید است .
(مسألة 24): إذا دار الأمر بين مراعاة الاستقبال أو القيام فالظاهر وجوب مراعاة الأوّل.[1]
مرحوم سید در مقام تزاحم رعایت استفبال را مقدم دانسته و برخی ( آقا ضیاء و گلپایگانی و آل یاسین و حکیم و خمینی و نایینی و منتظری [2] ) حاشیه دارند که باید احتیاط کند و ظاهرا دو نماز بخواند و اقایان بروجردی و فاضل [3] با رعایت استقبال فی الجمله ( بین المشرق و المغرب ) قیام را مقدم می دانند. و علی ای حال کسی تصریح به تقدم قیام به صورت مطلق نکرده است .
در مقام تزاحم بین استقبال و قیام برخی به جهت اینکه استقبال رکن است [4] آن را مقدم دانسته اند منتهی به علت اینکه در روایت وارد شده که بین مغرب و مشرق قبله است گفته اند اگر انحراف از قبله به مقدار چپ و راست باشد مانعی ندارد و قیام را هم رعایت کند چون در این حالت در واقع قبله هم رعایت شده است
محقق خویی هم استقبال را مقدم دانسته است چون دلیل لزوم استقبال به عنوان نفی حقیقت وارد شده است در حالی کهع برای قیام چنین امری نیست و بدون امکان قیام یقینا نماز نشسته و حتی خوابیده کافی است [5]
محقق خویی : و من المعلوم أنّه كلّ ما دار الأمر بين ترك شي‌ء تفوت معه حقيقة الصلاة و بين غيره قدّم الثاني.[6]
اما کسانی که احتیاط کرده اند اهمیت استقبال را به صورت مطلق احراز نکرده و ترک استقبال را هم در برخی شرائط دلیل عدم رکنیت آن گرفته اند لذا با تزاحم با قیام حکم به لزوم احتیاط کرده اند
آقای فیاض : فان القبلة و ان كانت مستثناة في حديث لا تعاد، الّا أنها مع ذلك ليست من الأركان التي تنتفي الصلاة بانتفائها كالطهور و الركوع و السجود و ذلك لما دل من النصوص على أن الصلاة لا تسقط بتعذر الاستقبال، فمن أجل ذلك تكفي الصلاة إلى جهة واحدة من الجهات عند اشتباه القبلة فيها، مع أن من المحتمل أن تكون تلك الجهة في نقطة استدبار القبلة.[7]
و علی ای حال در تزاحم بین قیام و طهارت از حدث قطعا طهارت از حدث به همان بیان محقق خویی مقدم است .
محقق خویی : و من المعلوم أنّه كلّ ما دار الأمر بين ترك شي‌ء تفوت معه حقيقة الصلاة و بين غيره قدّم الثاني.[8]
هر چند ممکن است برخی احتیاط را لازم بدانند .
محمد عطایی 31/1/00
نتایج
الف ) کسی که اگر ایستاده نماز بخواند وضوئش باطل می شود ؛ باید نشسته نماز بخواند.
[1] . العروة الوثقى (المحشى)؛ ج2، ص: 487
[2] . العروة الوثقى مع تعليقات المنتظري؛ ج1، ص: 520
[3] . العروة الوثقى مع تعليقات الفاضل؛ ج1، ص: 464
[4] . مهذب الأحكام (للسبزواري)؛ ج6، ص: 240
[5] . موسوعة الإمام الخوئي؛ ج14، ص: 247
[6] . موسوعة الإمام الخوئي؛ ج14، ص: 248
[7] . تعاليق مبسوطة على العروة الوثقى (للفياض)؛ ج3، ص: 209
[8] . موسوعة الإمام الخوئي؛ ج14، ص: 248
اینجانب محمد عطایی مسئول پاسخگویی مسائل شرعی بوده و به همین مناسبت برخی مسائل شرعی را بررسی نموده و نتیجه آن را در اینجا منعکس میکنم