بسم الله الرحمن الرحیم
صاحب آپارتمان لوله کشی را برای تعمیر لوله ها آورده است و او را در آپاتمان تنها گذاشته و رفته است و لوله کش بعد از انجام کار محول شده شیر آب را غفله باز گذاشته و رفته است و اب به مرور زمان کل آپارتمان را فرا گرفته است و موجب تخریب طبقه زیرین آپارتمان شده است . سوال این است که چه کسی ضامن است صاحب آپارتمان یا لوله کش.
در قانون وارد شده : اگر خرابی لوله عمدی یا به خاطر سهل‌انگاری یک فرد باشد، فقط آن فرد باید هزینه تعمیرات را پرداخت کند.[1]
و ظاهرا این مطابق نظر فقهاء است .
اما اصل ضمان که مسلم است چون تلف در فرض سوال مستند به لوله کش یا صاحب آپارتمان است و این موجب ضمان است .
علامه حلی : كلّ فعل يحصل به التلف فهو موجب للضمان[2]
مکارم : التلف في جميع هذه الموارد الى سببه ثابت عرفا بلا ريب و مع الاستناد، الضمان ثابت،[3]
اما اینکه ضمان به عهده لوله کش است چون تلف در فرض سوال عرفا مستند به او است و با صدق تلف ضمان ثابت است .
اما اگر باز هم تردید باشد از باب اجتماع سبب و مباشر حل می شود با این تسامح که در فرض سوال صاحب اپارتمام به عنوان سبب و لوله کش به عنوان مباشر در اتلاف مال تلقی شوند و از باب اجتماع سبب و مباشر مباشر ضامن است مگر اینکه سبب اقوی باشد .
محقق حلی : إذا اجتمع السبب و المباشر قدم المباشر في الضمان على ذي السبب . [4]
محقق حلی : إذا اتفق المباشر و السبب ضمن المباشر كالدافع مع الحافر،[5]
علامه حلی : مسألة لو اجتمع المباشر و السبب فالحوالة في الضمان على المباشر الا مع ضعف المباشرة فالحوالة ح على السبب[6]
محمد عطایی 20/11/97
نتایج
الف ) اگر لوله کش در اثر سهل انگاری موجب خرابی سقف طبقه پائین شود خودش ضامن است .
ب ) در فرض سوال صاحب آپارتمان شرعا ضامن نیست .
[1] . https://kilid.com/blog/life-style/2976
[2] . تحرير الأحكام الشرعية على مذهب الإمامية (ط - القديمة)؛ ج2، ص: 138
[3] . القواعد الفقهية (لمكارم)؛ ج2، ص: 209
[4] . شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام؛ ج3، ص: 186
[5] . المختصر النافع في فقه الإمامية؛ ج2، ص: 306
[6] . تذكرة الفقهاء (ط - القديمة)؛ ص: 374
اینجانب محمد عطایی مسئول پاسخگویی مسائل شرعی بوده و به همین مناسبت برخی مسائل شرعی را بررسی نموده و نتیجه آن را در اینجا منعکس میکنم