بررسی مسائل شرعی

بسمه تعالی

 اول : بدیل و آلترناتیو عقلانیت چیست ( اگر ما نخواهیم عقلانیت داشته باشیم چگونه هستیم )

 دوم : چرا عقلانیت فضیلت است و چرا بزرگترین فضیلت است

سوم :عقلانی زیستن الزام عقلانی دارد ( ما اگر بخواهیم اخلاقی زندگی کنیم بایدعقلانی زندگی کنیم )

بحث اول : عقلانی زندگی کردن یعنی چگونه زندگی کردن 

بحث دوم : برای عقلانی زندگی کردن چه ورزه ها و ریاضتهایی لازم است .

بحث اول

عناصر و مولفه ها یا مقومات عقلانیت

الف ) ذهنی و نظری ( اعتقاد )

 ب ) عملی

مولفه های عقلانیت نظری

1 _ اعتبار قائل شدن به قواعد منطق صورت ( مرتکب تناقض نشدن )

2 _ معتبر دانستن قواعد ریاضیات ( در تقدم منطق بر ریاضی یا بر عکس بحث است )

3 _ جدی گرفتن حساب احتمالات

4 _ توجه به آخرین دستاورد علوم مختلف بشری ( استقراء )

5 _ پذیرش بهترین تبیین

وجه رجحان یک تبیین

الف ) نیاز به پیشفرضهایی کمتر داشته باشد.

ب ) پیشفرضهایی باشند که بیشتر افراد آنرا قبول داشته باشند

ج ) تبیین بتواند موارد مشابه بیشتری را تبیین کند

تبیین به معنی بی عیب بودن نیست بلکه ممکن است یک تبیین مشکلات متعددی داشته باشد ولی از تبیینهای دیگر بهتر توجیه  میکند و موارد متعددی را توجیه می کند.

6 _ عمل به ترجیح خود نه دیگران

 این شش مولفه ، مولفه های عقلانیت نظری است چون در مقام اتخاذ رای و اتخاذ عقیده و اتخاذ باور دخالت دارند.

ب ) مولفه های عقلانیت عملی

 1 _ عقلانیت در اهداف ( تعیین هدف یا اهداف بر تر )

 2 _ عقلانیت در وسائل ( وسیله مناسب با هدف )

3 _ عقلانیت در گفتار

ویژگیهای گفتار عقلانی

1 _ واضح سخن گفتن و پرهیز از دشوار گویی

2 _ پرهیز از ابهام در سخن ( کم و زیاد )

 3 _ پرهیز از ایهام در سخن ( کلاماتی که دو معنی دارند )

4 _ تناظر گفتار با موضوع سخن ( مناسب موضوع سخن گفتن و رطب و یابس نبافتن )

5 _ اختصار و تطویل مناسب با هدف سخن

6 _ از تلقی خود از عالم سخن بگوییم نه از واقع

بحث دوم

ورزه های لازم جهت زندگانی عقلانی

1 _ خود شیفتگی  مانع عقلانی زندگی کردن است

عشق به خود جلو نقد  را می گیرد

2 _ پیش داوری نکردن

3 _ تعصب نداشتن

4 _ جزم و جمود

5 _ تعبد

قبول قول دیگران بدون دلیل

6 _ خرافه پرستی

خرافه چیزی است گه اعتقاد داشتن به آن هیچ رجحانی نسبت به اعتقاد به نقیض آن نداشته باشد.

7 _آمیزه حق و باطل

 خود را حق محض ندانستن

محمد عطایی 5/10/96

 نتایج

الف ) بنا بر توضیحات آقای ملکیان برای زندگی عقلانی در مقام نظر باید امور زیر را رعایت کرد .

1 _ رعایت منطق  و ریاضیات و حساب احتمالات و توجه به علوم بشری .

2 – قبول بهترین تبیین و عمل به ترجیح خود .

ب ) زندگی عقلانی در مقام عمل مستلزم  رعایت بهترین هدف و بهترین وسیله و بهترین گفتار است.