بررسی مسائل شرعی

بسم الله الرحمن الرحیم

فردی به افتاب حساسیت داشته  و نباید نور خورشید به سر او بخورد و الا شدیدا بیمار می شود در حال احرام وظیفه او چیست ؟

 مساله از دو ناحیه قابل بررسی است

اول : پوشش سر

دوم : استظلال و سایه قرار دادن بر سر یا بدن

در مورد پوشاندن سر برای مرد محرم ظاهرا حرمت آن بدئون شک است و اما در مورد کفارع ان در حال اختیار هیچ دلیل متقنی ندارد  و فقط به اجماع تمسک شده است و دلائل دیگر بسیار ضعیف است .

مع ذلك كلّه فالاحتياط في محلِّه، لأجل عدم مخالفة المعروف بين الفقهاء. [1]

و اجماع دلیل لبی است و به قدر متیقن اخذ می شود که در حال اختیار است و شامل حال اضطرار نمی شود .

و فيه: أنّ الكفّارة لو كانت ثابتة فمدركها الإجماع، و هو دليل لبي لا إطلاق له و القدر المتيقن منه حال الاختيار.[2] و لذا فرموده اند کفاره ندارد.  اذا ستر المحرم رأسه فكفارته شاة على الاحوط‌و الظاهر عدم وجوب الكفارة في موارد جواز الستر و الاضطرار.[3]

هر چند برخی مثل صاحب جواهر[4]  و گلپايگاني.[5] و کفاره را در حال اضطرار هم لازم می دانند.

 اما دراز طرف دیگر استظلال بر مرد در حال احرام حرام است و کفاره دارد و کفاره آن هم در حال اختیار و اضطرار ثابت است .

التظليل فوق الرأس للرجال [6]

إذا اضطر إلى التظليل حال السير لبرد أو حرّ أو مطر أو غيرها من الأعذار جاز و عليه الكفارة.[7]

محقق خویی : كفّارة التظليل شاة و لا فرق في ذلك بين حالتي الاختيار و الاضطرار[8]

 ظاهرا اصل مساله در تظلیل و کفاره آن اختلاف نیست و مسلم است .

 حال در فرض سوال که فرد نا چار است از نور خورشید در حال احرام اجتناب کند . این اجتناب به دو صورت ممکن است .

اول : چتر بگیرد و مصداق استظلال تخقق پیدا کند که هر چند در حال اضطرار حرام نیست اما کفاره دارد .

دوم : کلاه و مثل آن استفاده کند که تغطیه الراس صدق کند و این معنی هم در حال اضطرار جائز است اما به نظر برخی و شاید اکثر اقایان کفاره ندارد .

در مفام تزاحم بین تغطیه و استظلال کدام یک مقدم است .مل اختیاری را دارد و یا خیر

 در فرض سوال که فرد مضطر است یا تغطیه کند و یا استظلال کند باید کدام یک را انتخاب کند و اگر تقدم با یکی باشد و فرد عمدا دیگری را انتخاب کند حکم عمل اختیاری را دارد.

 ندیدم کسی متعرض این فرع شده باشد . اما طبق قاعده باید اهم و مهم کرد و در تزاحم بین دو امر حرام آن رحامی را انجام داد که مبغوضیت کمتری دارد  و از ا«جه مبغوضیت بیشتری دارد اجتناب کرد و شاید بتوان از اینکه اسظلال اولا قطعا کفاره دارد و ثانیا مطلقا حتی در حال ضرورت کفاره دارد ولی تغطیه راس در اصل وجوب کفاره و در کفاره در حال اضطرار تردید وجود دارد . بگوییم تغطیه اهون از استظلال است و در دوران امر بین این دو باید تغطیه مقدم شود و از استظلال  همچنان اجتناب شود .

 با این وضعیت وظیفه این فرد این است که سرش را بپوشاند  و اگر استظلال کند در واقع استظلال اختیاری انجام داده است و مرتکب کار حرام شده است.

محمد عطایی 7/5/96

نتایج

اگر کسی ناچار باشد یا سر را بپوشاند و یا چتر بالای سر خود بگیرد باید سر را بپوشاند و در این صورت طبق نظر برخی کفاره ندارد .