بسمه تعالی
از ایه مبارکه سوره نور به وضوح استفاده می شود که زینت دو نوع داریم. یک قسم آن ظاهر است و یک قسم دیگر غیر ظاهر یا مخفی و یا باطن که در نامگذاری مناقشه نمی کنیم .
وَ قُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لاَ يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاَّ مَا ظَهَرَ مِنْهَا .النور ، الآية: 31
أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ وَ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى- إِلّٰا مٰا ظَهَرَ مِنْهٰا قَالَ الزِّينَةُ الظَّاهِرَةُ الْكُحْلُ وَ الْخَاتَمُ. الكافي (ط - الإسلامية)؛ ج5، ص: 521
و از طرفی هر آنچه زینت شمرده شده برای زن محرم حرام است مگر حلی که متعارف و ظاهر است .
وَ رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي الْمُحْرِمَةِ أَنَّهَا تَلْبَسُ الْحُلِيَّ كُلَّهُ إِلَّا حُلِيّاً مَشْهُوراً لِزِينَةٍ . من لا يحضره الفقيه؛ ج2، ص: 344
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْكَاهِلِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ: تَلْبَسُ الْمَرْأَةُ الْمُحْرِمَةُ الْحُلِيَّ كُلَّهُ- إِلَّا الْقُرْطَ الْمَشْهُورَ وَ الْقِلَادَةَ الْمَشْهُورَةَ.. وسائل الشيعة؛ ج12، ص: 497
مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُوسَى بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ يَعْنِي ابْنَ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ حَمَّادٍ يَعْنِي ابْنَ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَا تَنْظُرْ فِي الْمِرْآةِ وَ أَنْتَ مُحْرِمٌ فَإِنَّهُ مِنَ الزِّينَةِ. وسائل الشيعة؛ ج12، ص: 472
وَ عَنْهُمْ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَا تَكْتَحِلُ الْمَرْأَةُ الْمُحْرِمَةُ بِالسَّوَادِ إِنَّ السَّوَادَ زِينَةٌ. وسائل الشيعة؛ ج12، ص: 469
و فتوی هم بر این امر داده شده است.
مسألة 254: يحرم على المُحرم التختّم بقصد الزينة و لا بأس بذلك بقصد الاستحباب، بل يحرم عليه التزين مطلقاً
مسألة 255: يحرم على المحرم استعمال الحناء فيما إذا عد زينة خارجاً
مسألة 256: يحرم على المرأة المحرمة لبس الحلي للزينة[1]
از طرفی مطلق زینت نمودن برای محرم چه زن باشد و چه مرد حرام است . و در این مورد از ظاهر عبارات استفاده می شود که بین زینت ظاهری و مخفی فرقی نیست . و هر دو قسم مطلقا حرام است . هر چند برخی مدعی هستند زینت مخفی اصلا زینت نیست تا بر محرم حرام باشد . ولی ظاهرا این کلام تمام نباشد . و زینت مخفی هم وجود داشته و بر محرم حرام است. مگر با قیاس به حلی بگوییم مقدار معتاد آن مانعی ندارد ولی باید از دید نامحرم پوشیده شود. که قیاس باطل است و نمی توان گفت زینت مثل حلی است . بلی ممکن است گفته شود اصلا حلی یکی از مصادیق زینت است همانطور که حناء و اینه و عطر از مصادیق زینت است و حکم حلی و زینت یکی است . بنا بر این هر نوع زینت مثل حلی است . یعنی فرقی بین مخفی و غیر مخفی نیست بلکه تفاوت در معتاد ومتعارف بودن آن است . یعنی غیر از حلی هر نوع زینتی که زن در حال عادی انجام می دهد در حال احرام هم باشد مانعی ندارد ولی باید از دید مردان بپوشاند. ولی از هر نوع زینت اضافه اجتناب کند .
بلی گاهی زن بدن خود را قبل از محرم شدن زینت میکند و در حال احرام این زینت باقی می ماند. مثل حناء گذاشتن قبل از احرام که طبق نظر اکثر اقایان مشکل ندارد. ولی باید اذعان نمود که زن اگر بدون توجه به احرام قبل از احرام خود را زینت نمود و اثر آن تا حال احرام باقی ماند مشکلی نداشته لازم نیست اثر را از بین ببرد مگر اینکه به سادگی قابل رفع نمودن باشد . اما زنی که توجه دارد تا چند روز یا ساعت دیگر محرم می شود نباید از زینتی استفاده کند که می داند اثر آن تا بعد از احرام باقی می ماند.
یا بعد از احرام زینت مخفی بردارد . و ظاهرا لباس زینتی هم مثل حنا گذاشتن باشد و تمام احکام آن را دارد . والله العالم .
بلی روایتی در این زمینه وجود دارد
وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ حَرِيزٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْمُحْرِمَةُ تَلْبَسُ الْحُلِيَّ كُلَّهُ إِلَّا حُلِيّاً مَشْهُوراً لِلزِّينَةِ. وسائل الشيعة؛ ج12، ص: 497
که مشهور از آن استفاده جواز حلی معتاد را نموده اند در حالی که میتوان گفت منظور از روایت جواز حلی معتاد نیست بلکه جواز حلی مخفی است که پیدا نباشد و شاید وجه استثناء این باشد که اصلا حلی مخفی زینت نیست تا بر محرم حرام باشد. همانطور که محقق خویی فرمودند : فالمحرّم الحلي الظاهر البارز الّذي تحصل به الزينة، و أمّا المستور كما إذا لبسته تحت ثيابها فلا بأس به، لعدم صدق عنوان الزينة عليه،[2]
محمد عطایی باز بینی 18/6/95
نتایج
لباس زینتی هم مثل حنا گذاشتن است و تمام احکام آن را دارد .
اینجانب محمد عطایی مسئول پاسخگویی مسائل شرعی بوده و به همین مناسبت برخی مسائل شرعی را بررسی نموده و نتیجه آن را در اینجا منعکس میکنم